‘Voor niets gaat de zon op’ is een bekend spreekwoord dat je wellicht je opa of oma wel eens hebt horen zeggen. Het betekent zoveel dat alles tijd en geld kost en dat het enige dat echt gratis is, de zon is. Opa en oma hadden misschien wel een vooruitziende blik, want het spreekwoord is vandaag de dag relevanter dan ooit. Vandaag kijken we namelijk naar gratis (online) abonnementen en waar je daarbij op moet letten.
Betekent gratis dat er niets verdiend wordt?
Het feit dat jij een gratis abonnement hebt op online diensten, bijvoorbeeld voor het spelen van online spelletjes, betekent niet dat de aanbieders niets verdienen. Sterker nog, sommige gratis diensten leveren de makers erachter miljoenen of meer per jaar op.
Het beste voorbeeld is misschien wel dat van Fortnite. Het spel is gratis te spelen, voor iedereen en op praktisch elk platform. En het is immens populair, ook jaren na lancering. Dat heeft alles te maken met hoe het spel is opgezet.
Maar Fortnite is het spel dat de afgelopen jaren steevast het meeste opgeleverd heeft, zelfs in vergelijking met betaalde spellen. Dat komt door de in-game aankopen die spelers kunnen doen. En hoewel je het spel perfect kunt spelen zonder die aankopen, doen spelers dus massaal aankopen, voor miljarden dollars per jaar gezamenlijk.
Waarom ze dat doen? Omdat ze er anders niet echt bijhoren. Spelers die puur gratis spelen, worden vaak als net-niet-echte spelers gezien. En vrijwel niemand wil dat zijn. Dat is dus één manier waarop gratis abonnementen geld op kunnen leveren: door extra’s betaald aan te bieden.
Een gratis voorproefje op het echte werk
Een andere manier waarop aanbieders geld hopen te verdienen aan gratis abonnementen, is door betaalde abonnementen tijdelijk gratis aan te bieden. Denk aan streamingdiensten als Netflix, Amazon Prime en Disney+, of Spotify Premium. Die mag je vaak een maand gratis uitproberen en ze hopen dat je dan zo verknocht bent dat je het abonnement verder betaald voortzet.
Online casino’s werken vaak op eenzelfde manier: zij bieden spellen aan om te proberen met nepgeld. Zo kun je bijvoorbeeld roulette gratis uitproberen. En ze hopen natuurlijk dat je een mooie winst maakt en dan baalt dat je geen echt geld hebt ingezet, waarna je je gaat aanmelden en geld gaat storten voor het echte werk.
Ook hier is niet veel mis mee. Aanbieders zijn vaak transparant over de voorwaarden en laten we eerlijk zijn: in een auto maak je ook een testrit voor je hem gaat kopen. Supermarkten laten je ook van alles proeven in de hoop dat je het gaat kopen. Het is een veelgebruikte methode en als je je daarvan bewust bent, is er weinig aan de hand.
Betalen met je gegevens
Als bovenstaande twee opties niet aan de orde zijn, komen we in een minder transparant gebied terecht. Als je dan een gratis abonnement, dienst of zelfs app gebruikt, dan betaal je op een andere manier. Dat kan redelijk onschuldig zijn door reclame die jou getoond wordt tijdens je gebruik, zoals bij de gratis versie van Spotify.
Maar het kan ook zijn dat ergens in de kleine lettertjes staat dat jouw gegevens gedeeld mag worden met derden, zodat zij jou mogen benaderen voor reclamedoeleinden. Dat kunnen simpelweg (gepersonaliseerde) advertenties zijn, maar soms is het minder onschuldig en word je overspoeld met mails, telefoontjes en andere mailing.
Vooral in deze gevallen mag je best eens denken aan het spreekwoord over die zon die gratis opgaat en je afvragen hoeveel het gebruik van de dienst je waard is, in dit geval in relatie tot je privacy.
